Wyrok TSUE wrzesień 2022 – kolejne rozstrzygnięcie na korzyść frankowiczów
W dniu 8 września 2022 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w połączonych sprawach od C-80/21 do C-82/21 po raz kolejny rozstrzygnął sporne zagadnienia na korzyść frankowiczów. Potwierdził tym samym ukształtowaną do tej pory linię orzeczniczą. Wniosek o wydanie orzeczeń w trybie prejudycjalnym został złożony przez Sąd Rejonowy dla Warszawy – Śródmieścia w Warszawie.
Wyrok TSUE wrzesień 2022
C-80/21
Pierwsze zagadnienie zgłębione przez TSUE dotyczyło możliwości usunięcia części nieuczciwego warunku umownego i pozostawienia pozostałej, uczciwej części, w mocy. Kwestia ta się pojawiła się na kanwie umowy kredytu hipotecznego denominowanego zawartej z Deutsche Bank Polska.
Trybunał uznał, iż sąd krajowy nie ma możliwości utrzymania w mocy jedynie części abuzywnego postanowienia umownego, przede wszystkim z uwagi na fakt, że takie rozwiązanie byłoby przecież korzystne przede wszystkim dla przedsiębiorcy, którym uniknąłby sankcji za stosowanie we wzorcach umownych nieuczciwych postanowień. Po drugie, byłaby to zbyt daleko idąca ingerencja w treść warunku, wykraczająca poza uprawnienia sądów. Powyższe zagadnienie ma szczególne znaczenie dla umów zawieranych z dawnym GE Money Bank – obecnie BPH.
C-81/21
Odpowiadając na drugie pytanie, TSUE potwierdził dotychczas ukształtowaną linię orzeczniczą, zgodnie z którą nie ma możliwości w miejsce nieuczciwego postanowienia umownego wprowadzenia przepisów dyspozytywnych prawa krajowego o charakterze ogólnym. Przede wszystkim Trybunał słusznie wskazał, że w polskim porządku prawnym brak jest przepisów o charakterze dyspozytywnym, mających zastąpić uchylone nieuczciwe warunki umowne. Powyższe wyklucza możliwość zastosowania regulacji zawartej w art. 358 k.c. do spraw frankowych. Oznacza to, że Sąd nie może, w miejsce nieuczciwego postanowienia umownego, wprowadzić kursu średniego NBP i w ten sposób dalej wykonywać umowy. Co istotne, dotyczy to również umów zawartych po 2009 roku. Wątpliwości wynikały bowiem z faktu, że wspomniany wyżej przepis pojawił się w kodeksie cywilnym w styczniu 2009 roku.
Zdaniem TSUE istnieje jedyna sytuacja, w której występuje możliwość zastąpienia nieuczciwego warunku umownego przepisem prawa krajowego o charakterze dyspozytywnym – jest to sytuacja w której usunięcie abuzywnego (przeczytaj więcej o klauzulach abuzywnych) postanowienia umownego i w konsekwencji unieważnienie umowy narażałoby konsumenta na szczególnie szkodliwe skutki. Jednakże, w sytuacji w której konsument został poinformowany o konsekwencjach związanych z ustaleniem nieważności umowy i wraził zgodę na takie rozwiązanie, uznać należy, że nie została spełniona przesłanka, zgodnie z którą unieważnienie całej umowy naraziłoby go na szczególnie szkodliwe konsekwencje.
C-82/21
Trzecie pytanie rozstrzygało o kwestii sposobu liczenia terminu przedawnienia roszczenia konsumenta przeciwko bankowi. Odpowiedz TSUE potwierdziła stosowaną przez polskie sądy zasadę, zgodnie z którą bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się z momentem uzyskania przez kredytobiorcę wiedzy na temat obecności w umowie nieuczciwych postanowień.
Osoby, które zawarły umowy kredytu denominowanego/indeksowanego ponad 10 lat temu, mogą dochodzić w pozwie zwrotu wszystkich rat kredytu uiszczonych na rzecz banku. Decydujące znaczenie ma bowiem chwila w której konsument powziął informację o wadliwości niektórych postanowień umownych, a wiec zazwyczaj w momencie skorzystania z porady prawnej.
Październik 2022 r. ważnym miesiącem dla frankowiczów.
Przed Kredytobiorcami frankowymi kolejny ważny wyrok. Już 12 października TSUE wypowie się na temat kwestii bezumownego korzystania przez frankowiczów z kapitału udostępnionego przez bank. Sprawa zarejestrowana jest pod sygnaturą C-520/21. Kwestia ta jest niezwykle istotna, bowiem w polskich sądach ciągle wzrasta liczba spraw przeciwko kredytobiorcom. To właśnie w nich banki domagają się opłat za korzystanie z kapitału. Na ten moment polskie sądy oddalają powództwa banków, jednak wyrok TSUE pozwoli na definitywne rozstrzygnięcie tej kwestii.
