OGH-Oberter-Gerichtshof – Komentarz

24 kwietnia, 2023by Kancelaria Lexnord

Wyrok austriackiego Sądu Najwyższego z 25 sierpnia 2020 r., sygn. 8Ob37/20d

OGH-Oberter-Gerichtshof – Komentarz

 Banki podczas procesu cytują szereg orzeczeń na poparcie swoich twierdzeń. Niektóre z nich na pierwszy rzut oka wydają się nawet przekonywujące. Dlaczego jednak nie są – dowiesz się czytając ten wpis. Zapraszam również na naszego bloga – znajdziesz tam więcej wpisów poświęconych argumentom podnoszonym przez kredytodawców w sporach frankowych z konsumentami – kliknij w ten link. Niniejszy artykuł poświęcony zostanie natomiast zagadnieniu ciekawego wyroku austriackiego Sądu Najwyższego (OGH Oberter Gerichtshof), na który powołują się banki.

 

Sprawa austriacka i możliwość stosowania kursu ustalanego przez bank

Czytając treść wyroku można poczuć uderzenie adrenaliny, czytamy w nim bowiem, że austriacki Sąd Najwyższy nie doszukał się abuzywności w tabelach kursowych banków stosowanych w umowach kredytów walutowych. Dlaczego jednak orzeczenie to nie ma przełożenia na polski system prawny – dowiesz się już niebawem. Ale zacznijmy od początku.

Wyrok zapadł na tle klauzul przeliczeniowych w umowie kredytu walutowego, które zakładały zastosowanie bieżącego kursu banku, ustalonego na dwa dni przed dniem dokonania płatności. W sporze tym bank przedstawił taką wykładnię prawa austriackiego, z której wynikało zastosowanie klauzuli przeliczeniowej z § 907b austriackiego kodeksu cywilnego (ABGB). Polskim odpowiednikiem austriackiego § 907b jest natomiast art. 358 § 1 k.c.

 

Właściwy kurs – czyli jaki?

  • 907b ABGB przewiduje, że dłużnik zobowiązany do świadczenia w walucie obcej ma uprawnienie przemienne (Ersetzungsbefugnis) do wyboru świadczenia w tej walucie obcej lub w walucie krajowej. W razie skorzystania przez dłużnika z możliwości zapłaty w walucie krajowej § 907b ust. 2 zd. 1 ABGB przewiduje zastosowanie tzw. „właściwego kursu w czasie i miejscu płatności”.

W konsekwencji obszernych rozważań nt. „właściwego kursu” OGH doszedł do wniosku, że nie ma przeciwwskazań, żeby „właściwym kursem” był bieżący kurs kupna lub sprzedaż przyjęty przez bank, będący stroną umowy. OGH zauważył bowiem, że wskazany przepis przewiduje jedynie dodatkowe uprawnienie, ale nie obowiązek dłużnika.

 

Dlaczego sprawa austriacka nijak ma się do polskich spraw frankowych?

Omawiana umowa kredytu przewidywała wypłatę i spłatę kwoty kredytu, a także zapłatę odsetek w walucie obcej. Stanowiła więc umowę kredytu walutowego. W Polsce natomiast nie mamy do czynienia z kredytami walutowymi, a jedynie kredytami indeksowanymi lub denominowanymi. Więcej o tym, dlaczego kredyty frankowe nie są kredytami walutowymi dowiesz się na przykładzie umowy dawnego Fortis Banku – w tym artykule.

Warto uzmysłowić sobie też, że w zakresie wypłaty kredytu klient jest wierzycielem, a dłużnikiem jest bank. Zgodnie z § 907b ust. 1 ABGB klient jako wierzyciel nie mógł żądać wypłaty omawianego kredytu w walucie krajowej. W tym zakresie obowiązywała jednak oferta banku, zgodnie z którą, klient mógł w momencie wypłaty kredytu zażądać wypłaty kredytu w walucie krajowej przeliczonej z waluty obcej po bieżącym kursie banku, znanym klientowi w momencie składania dyspozycji. W sprawie austriackiej analogiczne uprawnienie do wyboru waluty przysługuje klientowi w momencie spłaty. Tu również zastosowanie może znaleźć bieżący kurs banku, na podstawie § 907b ABGB.

Różnice między polskimi sprawami frankowymi i sprawą austriacką

Tylko na pozór spór o kredyty frankowe w Austrii odpowiada sytuacji z jaką mamy do czynienia w sprawach polskich. Zasadnicza różnica jest taka, że austriacki konsument posiada uprawnienie do wyboru waluty wypłaty lub spłaty kredytu i może tym samym zaakceptować bieżący kurs banku lub go nie akceptować, podczas gdy polskiemu kredytobiorcy narzuca się stosowanie bankowego kursu. Umowy frankowe w pierwotnej formie nie przewidywały bowiem by polski konsument miał możliwość wypłaty lub spłaty kredytu bezpośrednio we franku szwajcarskim. Umowę natomiast ocenia się na moment jej zawarcia – wprowadzenie więc do niej jakichkolwiek zmian aneksami, w tym umożliwienie spłaty bezpośrednio w walucie CHF, nie ma żadnego znaczenia.

Podsumowanie – brak znaczenia sprawy austriackiej

Przedstawianie austriackiego wyroku jako przyzwolenia na związanie klienta banku treścią przyszłych tabel walutowych banku jako strony umowy to poważne nadużycie interpretacyjne. OGH dopuścił stosowanie tabeli kursowej banku tylko dlatego, że klient nie musiał z tej tabeli kursowej korzystać. Mając to uwadze stanowczo należy stwierdzić, że wobec diametralnych różnic między stanem faktycznym stanowiącym podstawę faktyczną dla wydania omawianego orzeczenia, a polskimi sprawami frankowymi, sąd nie powinien i nie może być w żadnym zakresie związany wykładnią OGH zawartą w tym orzeczeniu.

Kancelaria Lexnord

Jesteśmy przede wszystkim dla Was. W naszej pracy kierujemy się bogatym doświadczeniem, wiedzą i empatią. Lexnord - zespół specjalistów, który pomaga konsumentom.

KANCELARIALexnord
LEXNORD Dorota Pilarczyk i Współpracownicy spółka komandytowo-akcyjna z siedzibą w Katowicach KRS: 0000980378, NIP: 9542842409
Meteorologów 7, 40-526 Katowice
ZOBACZGdzie nas znajdziesz?
https://www.lexnord.com/wp-content/uploads/2020/10/mapapolski.png
POZOSTAŃMY W KONTAKCIEMedia społecznościowe
Jesteśmy wszędzie tam gdzie możemy pomóc.