Czy bank może udzielić komornikowi informacji, które są tajemnicą bankową?

 

Bank w swojej działalności musi stosować się do zaleceń wynikających z Prawa bankowego. Jednym z najważniejszych zapisów w tej ustawie jest obowiązek zachowywania tajemnicy bankowej. Zobowiązanie to dotyczy nie tylko banku rozumianego w sensie instytucjonalnym, ale przede wszystkim jego pracowników odpowiadających w głównej mierze za realizację określonych czynności bankowych. Z koniecznością zachowywania tajemnicy bankowej muszą liczyć się także osoby uczestniczące w jakimkolwiek zakresie w wykonywaniu konkretnych czynności bankowych. Co więcej, trzeba mieć świadomość, że obowiązek ten rozciąga się właściwie na całe życie pracownika banku, nawet jeśli wygaśnie jego umowa o pracę. W takim wypadku można zatem zadać sobie pytanie: a co z informacjami przekazywanymi komornikom?

 

Tajemnica bankowa

Prawa komornika i obowiązki banku

Istota pracy komornika polega na tym, że zaspokaja on żądania wierzyciela poprzez ściągnięcie dla niego długu pieniężnego w określonej wysokości. Skuteczność egzekucji zasadniczo zależy od rzetelności i kompletności posiadanych przez niego informacji o majątku zadłużonej osoby. Komornicy pozyskują tego rodzaju dane od samych uczestników postępowania, czyli:

• dłużnika;
• wierzyciela;
• bezpośrednio niezwiązanych z całą sprawą osób fizycznych i podmiotów gospodarczych, wśród których wskazuje się także na banki, jak również na spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe.

Zgodnie z obowiązującym prawem, w sytuacji gdy komornik zwróci się do banku z prośbą o udostępnienie danych na temat stanu konta dłużnika, instytucja ta nie ma prawa odmówić mu udzielenia tego rodzaju informacji. Jeśli do tego dojdzie, bank oraz pracujące w nim osoby mogą zostać ukarane za pomocą grzywny, której wysokość obecnie oscyluje na poziomie około 2000 zł. Obowiązek ten jest spowodowany odpowiednim zapisem w Prawie bankowym. Według tych wytycznych banki muszą udzielić żądanych przez komornika danych, a ich zakres musi być wystarczający do prawidłowego przeprowadzenia postępowania egzekucyjnego i zabezpieczającego.

Problemy w interpretacji prawa

Niestety, zapisy w przedstawionej powyżej formie w wielu wypadkach okazują się nieprecyzyjne, co w efekcie stwarza szerokie pole do ich interpretacji, wykorzystywane głównie przez komorników. Wielu z nich bowiem powołując się na zapis o niezbędnym zakresie informacji żąda danych, które nie są raczej konieczne do sprawnego wykonywania czynności wchodzących w zakres obowiązków służbowych komornika sądowego. Zajmując rachunek bankowy, mogą oni zatem na przykład zażądać informacji o osobach i podmiotach przelewających środki pieniężne na konto dłużnika, jak i danych o przelewach realizowanych przez niego na rzecz innych podmiotów. Niektórzy komornicy posuwają się nawet do żądania udostępniania danych na temat obrotów środkami finansowymi na koncie dłużnika z ostatnich kilku lat. Oczywiście, może się zdarzyć, że informacje takie są niezbędne w konkretnym wypadku, często jednak okazują się one niekonieczne. Bank nie ma jednak możliwości przebadania, czy wniosek komornika w danym wypadku jest rzeczywiście zasadny. Zwyczajowo wymaga się jednak od komornika, aby w sposób logiczny uzasadnił swoją prośbę na piśmie. Z drugiej jednak strony bank jest uprawniony do przeanalizowania złożonego wniosku pod kątem formalnym. Zakres jego możliwości weryfikacyjnych rozciąga się na prawidłowość przywołanej podstawy prawnej, pochodzenie od konkretnego komornika i odnoszenie się do właściwego klienta.

Szkody powstałe na skutek ujawnienia komornikowi tajemnicy bankowej

Z uwagi na fakt, że bank jest zobowiązany do udzielania tego rodzaju informacji, nie ponosi on żadnej odpowiedzialności za ich przekazanie innym podmiotom. Cała odpowiedzialność w tym zakresie spoczywa na komorniku, który powinien wykorzystać przekazane mu informacje tylko w określonym celu oraz zakresie. W ostatnich latach środowisko bankowe coraz częściej podnosi problem konieczności dopracowania zapisów w tym względzie tak, aby zniwelować różne kontrowersje i niejasności związane z udostępnianiem tajemnicy bankowej  komornikom sądowym.