Sankcja kredytu darmowego – czym jest i kiedy można z niej skorzystać?
Sankcja kredytu darmowego to instrument wprowadzony na mocy art. 45 ustawy o kredycie konsumenckim, a mający na celu ochronę konsumenta przed nieuczciwymi zachowaniami profesjonalnego podmiotu jakim jest kredytodawca. Skorzystanie z sankcji oznacza w praktyce możliwość spłacenia przez kredytobiorcę jedynie kwoty wypłaconego kapitału bez dodatkowych kosztów takich jak odsetki czy prowizje. Czemu służy to narzędzie i jak ubiegać się o możliwość skorzystania z sankcji darmowego kredytu? O tym już za moment.
Geneza i cel sankcji kredytu darmowego
Na początek warto zaznaczyć, że sankcja kredytu darmowego dotyczy jedynie relacji konsument-przedsiębiorca. Ta relacja już z natury jest nierówna: przedsiębiorca zawsze bowiem będzie dominujący względem „zwykłego Kowalskiego”. Celem, dla którego ustawodawca zdecydował się na wprowadzenie sankcji kredytu darmowego, będzie więc reagowanie na potencjalne zagrożenia, na które narażeni są konsumenci zawierający umowy kredytowe z profesjonalnymi instytucjami finansowymi, a także skuteczne egzekwowanie przestrzegania obowiązków informacyjnych, które ciążą na kredytodawcach.
Dzięki tej instytucji zapobiec można naruszeniom przepisów przez kredytodawców, ponieważ niejako zmuszeni zostają do zawierania umów zgodnie z wymaganiami ustawowymi (działanie prewencyjne sankcji), a także umożliwić konsumentom uniknięcie negatywnych skutków wynikających z braku pełnej wiedzy w momencie podpisywania umowy kredytowej (działanie następcze sankcji).
Sankcja kredytu darmowego – czy dotyczy każdej umowy kredytowej?
Odpowiedź na powyższe pytanie jest krótka: nie dotyczy. Możliwość korzystania z sankcji kredytu darmowego obejmuje co prawda różne rodzaje kredytów: zarówno kredyty gotówkowe, studenckie, pożyczki (również pozabankowe), kredyty samochodowe i inne zobowiązania konsumenckie. Co do zasady nie dotyczy natomiast kredytów hipotecznych. Ponadto umowa taka musi spełnić kilka warunków, by móc zostać zakwalifikowaną jako „umowa konsumencka”.
Warunki, które należy spełnić by móc skorzystać z sankcji kredytu darmowego
Sankcja kredytu darmowego znajdzie zastosowanie do umów kredytu spełniającego następujące warunki:
- kwota kredytu nie przekracza 255.550,00 zł lub równowartości tej kwoty w walucie obcej;
- podpisanych po dniu 17 grudnia 2011 r.;
- w których kredytobiorca ma status konsumenta;
- w których kredytobiorca terminowo spłacał wszystkie raty;
- kredyt nie jest zabezpieczony nieruchomością.
Dodatkowo warto wspomnieć, że z sankcji mogą skorzystać zarówno Ci, którzy mają „otwarty” kredyt, jak Ci, którzy już dokonali całkowitej jego spłaty, o ile złożyli w terminie oświadczenie o skorzystaniu z sankcji.
Najczęstsze zaniedbania kredytodawców umożliwiające skorzystanie z sankcji kredytu darmowego
Do przesłanek zastosowania instytucji sankcji kredytu darmowego zaliczamy m.in.:
- brak określenia czasu obowiązywania umowy;
- brak określenia rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania i całkowitej kwoty do zapłaty w dacie zawarcia umowy;
- brak szczegółowego objaśnienia zasad spłaty kredytu;
- brak postanowień o możliwości przedterminowej spłaty kredytu oraz procedur takiej spłaty;
- brak informacji o innych dodatkowych kosztach i opłatach jakie kredytobiorca musi ponieść w związku z zawarciem umowy kredytu;
- przekroczenie maksymalnych kosztów kredytu, określonych w ustawie.
Oświadczenie o skorzystaniu z sankcji kredytu darmowego
W przypadku wystąpienia błędów w umowie kredytowej, można złożyć pisemne oświadczenie do banku, wyrażając chęć skorzystania z prawa do darmowego kredytu. W dokumencie tym należy podać dane osobowe i adres konsumenta, informacje dotyczące kredytodawcy, numer umowy kredytowej i numer rachunku bankowego. Ponadto dokument ten musi zawierać podstawę prawną oraz opis błędów w umowie, które umożliwiają skorzystanie z sankcji darmowego kredytu.
„Oświadczam, iż z uwagi na naruszenie przez bank obowiązków wskazanych w art. 45 ust. 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (Dz. U. z 2022 r. poz. 246), chcę skorzystać z sankcji przewidzianej w tymże artykule tj. z sankcji kredytu darmowego z uwagi na (…)”
Termin dla konsumentów, którzy zamknęli już kredyt wyniesie rok od momentu dokonania całkowitej spłaty kredytu.
Mam kredyt hipoteczny – czy mogę skorzystać z sankcji kredytu darmowego?
Co do zasady sankcja nie dotyczy kredytów hipotecznych. Znajdzie się jednak od tej reguły wyjątek, a dotyczyć będzie kredytów hipotecznych zawartych w czasie obowiązywania ustawy o kredycie konsumenckim, a przed wejściem w życie ustawy o kredycie hipotecznym tj. przed dniem 22 lipca 2017 r. W takim kierunku poszedł m.in. Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 9 lutego 2022 r. w sprawie o sygn. akt V ACa 349/21.
Dobranie odpowiedniej taktyki w walce z bankiem wymaga konsultacji. Kontakt z LexNord
Warto pamiętać, że każda sprawa jest inna i w odniesieniu do kilku osób z niemal identyczną umową kredytową odmienna taktyka procesowa może przynieść najbardziej korzystne skutki. Dlatego właśnie warto skonsultować się ze specjalistą w dziedzinie ochrony konsumentów – kancelarią LexNord.
Zapraszam do zapoznania się z ofertą kancelarii – prowadzimy sprawy zarówno z zakresu kredytów frankowych jak i złotówkowych. Kontakt: telefon: 516 076 132, e-mail: kancelaria@lexnord.pl. Analizę umowy wykonamy bezkosztowo.
